Zweden (Lapland) en de Noordkaap

Hee,

De algemene begroeting in Lapland is 'hee'. Heel kort. De uitspraak duurt niet langer dan een seconde. Overal word ik zo aangsproken. Onderweg, in de winkel, op de camping, noem maar op. Vandaar deze opening.

Nadat ik terugkwam op de camping na het maken van het vorige verslag bleek de Deen die ik toen noemde te zijn vertrokken. Er was echter wel een andere fietser aangekomen, namelijk een meisje uit Zwitserland. In Polen had ik al gehoord van haar bestaan toen ik een huisje voor een paar dagen huurde. Ik hoorde toen dat de vorige huurder een meisje op de fiets uit Zwitserland was. Zoiets neem je voor kennisgeving aan, maar toen zij vertelde dat zij in Polen was geweest, bleek zij dat bewuste meisje te zijn geweest. Al pratende kwamen we tot een paar opmerkelijke overeenkomsten. Ook zij fietst van haar huis via de Noordkaap naar huis. Alleen is haar eerste en laatste gedeelte anders omdat ze uit Zwitserland vertrokken is en daar ook aankomt. Zij doet over de tocht ongeveer een maand langer dan ik. Vanaf het noorden van Polen volgden wij allebei ongeveer dezelfde route en dat doen we tot Nederland. Dan gaat zij door naar Belgie en Frankrijk.
Het was voor allebei leuk om ervaringen uit te wisselen, die overigens verbluffend veel onvereenkomsten vertonen. Zij bleef nog een week langer in Finland.

Het vervolg van de tocht na het vertrek uit Rovaniemie ging vrij voorspoedig. De dag na het verslag heb ik de tent weer ingepakt en ben ik met mooi weer gestart richting noorden, om na 8 km weer in de remmen te knijpen. Daar ligt namelijk het Santa Park en de poolcirkel en toen ik daar toch langs kwam wilde ik ook wel weten wat daar te zien is.
Het schijnt bekend te zijn dat de Kerstman uit Lapland komt. Daar is een park over gemaakt. Dit park was zelf nog niet geopend, maar wel het dorp dat er vlakbij ligt op de poolcirkel. Ja, wat moet ik van dat dorp vertellen. Ik waande mij op een Duitse kerstmarkt. De eerste kerstliedjes heb ik weer gehoord dit jaar. Het dorp is eigenlijk een verzameling souvenirswinkels waar alles te krijgen is met betrekking tot de poolcirkel, de kerst(man) en Lapland en wat horecagelegenheden. Ook kan je de kerstman in eigen persoon de hand schudden. En dat allemaal bovenop de poolcirkel.

Natuurlijk moet ik jullie kunnen laten zien dat ik op de poolcirkel ben geweest. Ik ben zowaar een souvenirwinkel in geweest en heb een T-shirt gekocht met de breedtegraad van de poolcirkel erop vermeld. Ook wilde ik natuurlijk een foto van mezelf hebben. Er was juist een bus met toeristen gearriveerd en ik sprak een Duitse vrouw met zowel een filmcamera als een fototoestel op haar buik hierover aan. Dat laatste schept natuurlijk verwachtingen. In mijn beste Duits vroeg ik of zij een foto van mij wilde maken. Ja, naturlich! was het antwoord.
Ik bleek echter de moeilijkheidsgraad van het maken van een foto op die locatie zwaar onderschat te hebben. De vrouw liep heen en weer, naar voren en naar achteren en weer terug. Het toestel is voorzien van een slaapmodus om de batterijen te sparen en deze treedt na een halve minuut in werking. Ik heb daar zelf weinig last van omdat over het algemeen mijn voorbereidingstijd niet meer is dan 2 seconden om een foto te maken. Nu moest ik echter 2 keer het toestel weer wakker maken omdat deze tijd was overschreden. En ik al die tijd maar vriendelijk kijken omdat ik in een reactie enkele afleveringen geleden heb gelezen dat dat moet als ik op de foto ga. Ook de mederezigers gingen zich met de vrouw bemoeien. De koffie met de Finse variant van de Apfelstrudel stond al klaar en de chauffeur heeft het toch al zo moeilijk om zich te houden aan de rij- en rusttijden.
Maar op een gegeven moment was het ei gelegd, de bevalling achter de rug, oftewel de foto gemaakt. Iedereen blij.

Het is nauwelijks onder woorden te brengen hoe mooi Lapland is. Ik probeer het wel met foto's en daartoe sta ik elke keer weer stil. Maar de foto's halen het niet bij het zelf zien. Ook raakte ik geen enkele keer uitgekeken op de bomen, de rendieren, de meren, de huisjes, de bushokjes (met als variant een bushokje in de stijl van een kerststal). Met het gewoon rondkijken breng ik het grootste deel van de dag door. En ik verveel mij hiermee geen minuut!

Vanaf Rovaniemie was het duidelijk te merken dat ik op een algemene route zat richting de Noordkaap. Vanaf een uur of 10 begonnen de bussen, de campers, de auto met caravans en auto's zonder caravans, maar ook op weg naar de Noordkaap en niet te vergeten de motoren mij voorbij te rijden. Niet in grote getalen, maar regelmatig een aantal achter elkaar. De meeste bestuurders rijden gewoon voorbij. Er zijn er ook die even groeten, de duim omhoog steken of op andere wijze laten merken dat ze het wel aardig vinden dat ik op de fiets onderweg ben.
Op een gegeven moment merkte ik dat er een bus achter mij bleef rijden zonder dat daar een verklaarbare aanleiding voor was. Via mijn spiegeltje zocht ik oogcontact met de bestuurder en toen ik dat had wees hij naar de reisleidster naast zich die half omgedraaid in haar stoel met de microfoon voor haar mond een verhaal aan de reizigers zat te vertellen. Ik kon mij niet aan de indruk onttrekken dat ik het onderwerp was van dat verhaal.
Ik begrijp dat wel. Zo'n reisleidster heeft alles al verteld over de bijzonderheden van het land, de bewoners, de rendieren, de kerstman en een eenzame fietser, op weg naar de Noordkaap, is een dankbare aanvulling op haar vaste repertoire. Scheelt ook vast in de fooi aan het eind van de tocht.
Even later kwam de bus mij met geringe snelheidsverschil voorbij. Ik heb nog even aangezet om alle passagiers de gelegenheid te geven een foto van mij te maken.
Ik zag overigens regelmatig dat er vanuit auto's en campers een foto van mij werd genomen tijdens het passeren.

Op de campings kwam ik vanaf het moment dat ik Rovaniemie passeerde ook Nederlanders tegen. Tot dan was dat maar zelden. De laatsten ontmoette ik in Litouwen. Dat is altijd wel aardig. Als ik een camping op fiets en het is vrije keus in staanplaats, fiets ik eerst een rondje om te zien wie er zijn, waar eventueel meubilair staat waar ik gebruik van kan maken, maar ook hoe de mensen reageren. Het is voor mij meteen duidelijk wie werkelijk zijn geinteresseerd in mijn manier van reizen. Als het even lukt ga ik in de buurt van die mensen staan, vooral als het Nederlanders betreffen. Leuk voor een praatje. En ook meestal goed voor een bakje koffie of zo.
Een enkele keer hoef ik helemaal niet te zoeken naar die mensen. Na het inchequen op een camping kwam meteen een Fin naar mij toe die mij vroeg naast hem te komen staan. Wat mij betreft prima en ik ging met hem mee. Ik werd echter eerst in een canvas stoel van hem gezet en kreeg een blikje fris in mijn hand gedrukt. Het komt erop neer dat ik na enige tijd hem moest vertellen dat ik toch graag eerst de tent wilde opzetten, wilde douchen, wassen en eten koken. Maar dit zijn wel de leukste contacten. Van deze man heb ik veel van Finland in zijn algemeenheid gehoord.

Nu we het toch over die ontmoetingen hebben, zo stond ik op een gegeven moment tegelijk met 7 bouwvakkers onder de douche. Ik kwam op een camping aan, zette de tent neer en pakte mijn boeltje om te douchen. Het was mij al opgevallen dat even daarvoor een aantal bedrijfsbusjes was aangekomen met personen die bij een aantal caravans hoorden. Het kwam zo uit dat 7 bouwvakkers en ik tegelijk bij de doucheruimte aankwamen. Op zich geen probleem, maar deze doucheruimte bestond uit een gemeenschappelijke kleedruimte met 3 open douches. De 7 mannen wilden zich al discreet terugtrekken om mij alleen te laten douchen. Maar ja, zij hebben de hele dag gewerkt en ik voor mijn plezier op de fiets gezeten. Ik gebaarde hen dat zij eerst konden douchen of met z'n allen tegelijk. Doen we na het sporten ook. Het werd dat laatste. Een van hen sprak Engels. Via hem kon ik vertellen hoe ik daar kwam en van hem weet ik dat zij bezig waren met de bouw van een huis 10 km verder en vanwege de reistijden zaten ze doordeweeks in een hotel. Althans, daar kregen zij vergoeding voor. De camping was goedkoper. Ik veronderstel dat ze het verschil in eigen zak staken.
De mannen vonden dit gebaar kennelijk geweldig, gezien hun reacties. Ze waren erg geinteresseerd in mijn reis. De volgende dag kwamen ze allemaal afscheid van me nemen voordat ze naar hun werk gingen.

Ja, ik moet nu toch nog een iemand onder jullie aandacht brengen. Daar ontkom ik niet aan. Dat is een Italiaan die met zijn Volkswagencampertje naast mij stond op het tentengedeelte van een camping. Hij gebruikte geen stroom, vandaar dat hij daar stond. Het campertje zag er verzorgd uit. De man was alleen en had het gezellig gemaakt, zo met de plantjes achter de ramen van zijn camper.
Die plantjes kregen van hem bijzondere aandacht. Ze hadden natuurlijk al een hele reis achter de rug en daarom was het prettig dat die avond de zon regelmatig tevoorschijn kwam. Op de momenten dat de zon er was kwamen de plantjes naar buiten en werden ze naast de camper op het gras geplaatst. De plek was afhankelijk van de windrichting, rechts of links van de camper. Naar behoefte kreeg een plantje soms een beetje water. Niet te veel natuurlijk, want daar kunnen ze niet tegen.
De man had het er maar druk mee die avond. De zon kwam steeds vaker te voorschijn, verdween vervolgens weer en de wind viel regelmatig weg, om dan overwachts uit een andere hoek weer tevoorschijn te komen.
De bezigheden van deze man en de gedachten die tengevolge hiervan zich bij mij ontwikkelden, veroorzaakten die avond een ernstige vertraging in het tot stand komen van het verslag van die dag waar ik mee bezig was.
De volgende ochtend kwam ik onze Italiaan in de campingkeuken weer tegen toen hij met een koffiemolen tussen zijn knieen bezig was koffie te malen voor zijn eerste bakje koffie van die dag. Ik ging ook net ontbijten en had een leuk gesprek met deze man. Hij was heel geinteresseerd in mijn fietstocht en had nooit geweten dat er - buiten de deelnemers van de Giro d'Italia - mensen zijn die verder fietsen dan naar het volgende dorp. Ik moet zeggen dat dit leuke gesprek voor mij een onverwachte ontwikkeling was. Je kan niet altijd afgaan op andere gewoontes.
Nu ik dit zo opschrijf bedenk ik opeens dat het toch eigenlijk wel een ingesleten gewoonte is om bij een vakantie familie, een goede kennis of de buurvrouw te vragen om de plantjes water te geven. Je staat er gewoon niet echt meer bij stil dat het ook anders kan. Toch na thuiskomst eens met Lies over hebben.
En versgemalen koffiebonen maken de koffie waarschijnlijk lekkerder. Volgens mij moeten wij op zolder nog een handkoffiemolen hebben staan.....

In het zuiden van Finland was het mooi weer, maar in Lapland voelde dat anders aan vanwege de noorderwind. Die heeft vanaf het moment dat ik in Lapland aankwam gestaan en ook op dit moment waait een stevige bries uit het noorden. Wat mij betreft blijft dit nu nog een maandje zo, dan heb ik toch een keer gemak van deze windrichting.
Na enkele dagen in Lapland zag ik steeds een bepaald patroon terugkomen in het weerbeeld van een dag. 's-Morgens was het licht bewolkt bij een stevige noorderwind en scheen de zon regelmatig. 's-Middags vielen er regen- of hagelbuien en 's-avonds was het opeens rustig weer en viel de wind weg. Ik heb er wel eens aan gedacht om vanwege het weer mijn dag- en nachtritme om te draaien, maar dat heb ik niet gedaan omdat dat om andere redenen niet handig is.

In Lapland heb ik regelmatig in een gelegenheidje langs de weg koffie met een streekgerecht besteld. Dat varieerde van een soort taartje van rendierpastei tot een broodje zelfgerookte vis. Meestal was dat zalm.
Als ik het wel wat vond nam ik soms wel eens een voorraadje mee voor onderweg tijdens de lunch.

Ik vervolgde mijn tocht noordwaarts tot iets voorbij Inari, waar ik linksaf moest om via wegnummer 92 op de E6 te komen. Meteen veranderde hiermee mijn fietsritme, voorzover daar sprake van was. Ik was ondertussen gewend om constand te klimmen en te dalen, maar de klimmetjes op deze weg waren anders, namelijk korter en heftiger. Na het eerste uur op deze weg had ik nog maar 10 km afgelegd en omdat deze weg ongeveer 60 km lang is en ik wist dat er geen overnachtingsmogelijkheden waren onderweg, beloofde dat een latertje te worden die dag. Maar dat viel toch wel mee. Na verloop van tijd werden de hellingen minder stijl en kon ik wat opschieten. Vlak voor de grens met Noorwegen vond ik een camping met sauna.

De aanwezigheid van een sauna is overigens bijna standaard in een hotel of op een camping in Finland. Ik heb daar een paar keer gebruik van gemaakt. De effecten zijn volgens mij niet anders dan de effecten tijdens een flinke beklimming. Je wordt er alleen wat minder moe van.

Ook Finland verliet ik met een gevoel van weemoed. Er is zoveel te zien waar ik niet aan toe ben gekomen. Maar Noorwegen bood meteen afleiding. Na enige tijd werd de omgeving anders, de klimmetjes werden langer, de bossen ontbraken en.... het weer klaarde op. Die morgen had ik eerst nog een flinke regenbui moeten incasseren (wat overigens niet klopte met het weerbeeld dat ik hiervoor schetste en mij daarom verraste) en 's-middags waren opeens alle wolken verdwenen en stond de zon aan een blauwe lucht haar best te doen. Wat bleef was de krachtige noorderwind.
Het was hard werken door die lange beklimmingen. Ik wilde die dag graag tot Olderfjord komen om een goede uitgangspositie te hebben voor de laatste 2 dagen naar de Noordkaap. Dit is uiteindelijk gelukt.

Toen ik eenmaal vanaf Rovaniemie op de gebruikelijke route naar de Noordkaap zat, kwam ik ook tegenliggers tegen die daar vandaan kwamen. Hier zaten 3 fietsers bij die ik allemaal gesproken heb. De eerste was een Duitser die zijn tocht in Oslo was begonnen. Hij vertelde me dat hij veel hinder had gehad van de noorderwind en dat er passen waren afgesloten waardoor hij had moeten omrijden. Omdat hij in tijdnood dreigde te komen had hij vanaf de Lofoten de boot naar de Noordkaap genomen. Daar aangekomen was het echter dusdanig noodweer dat hij op de boot is gebleven tot de volgende aanlegplaats en is hij zijn fietstocht naar het zuiden in Vardo begonnen.
De tweede was een Oostenrijker. Hij vertelde me dat de laatste 130 km naar de Noordkaap ontzettend zwaar zijn en hij had op dit traject een knie geblesseerd door overbelasting.
De derde was een onverstaanbare Schot die vanaf Belgie was komen fietsen. Nadat hij op mijn verzoek eindeloos had herhaald wat hij zei begreep ik dat hij de Noordkaap had gezien tijdens een sneeuwjacht die de hele dag heeft geduurd.
Zowel de Oostenrijker als de Schot nemen vanaf Helsinki het vliegtuig naar huis.

Op de camping in Olderfjord aangekomen was het eerst mijn bedoeling om daar een dag te blijven om mijn fiets in orde te maken. De derailleur moet hoognodig een keer uit elkaar om schoongemaakt te worden. Maar het was de volgende dag zulk goed weer dat ik besloot om dat nog maar even uit te stellen en hier gebruik van te maken. Het weer in de buurt van de Noordkaap kan per dag verschillen. Iemand die in de hostel werkt waar ik nu ben zei mij zojuist dat ze hier soms het weer van 4 seizoenen binnen een week meemaken.
De Oostenrijker had niets teveel gezegd. Vooral door de straffe noorderwind was het een enorme klus om die dag tot Honningsvag te komen. Die wind maakte het ondanks de stralende zon en een temperatuur van 10 graden op de thermometer, tot een traject in de buitencategorie. Ik heb nog nooit bij 10 graden de behoefte gehad om winterhandschoenen aan te hebben. Dit keer wel. Het lastige is dat je niet langer kan stilstaan dan enkele minuten omdat je dan door de wind teveel afkoelt. Ook de afdalingen waren erg lastig door de sterke afkoeling.
Het bijzondere van dit traject zijn de tunnels die er in liggen. Het begint met de Skarvbergtunnel van bijna 3 km, dan een van bijna 500 meter, dan de Nordkapptunnel met een lengte van bijna 7 kilometer die het eiland verbindt met het vaste land en tenslotte de Honningsvagtunnel met een lengte van 4,4 km lengte. De tunnel onder zee is het zwaarst. Niet alleen vanwege zijn lengte van 7 km, maar ook vanwege de steile hellingen die erin zitten. Het diepste punt in de tunnel ligt 212 meter onder zeeniveau. Zowel de afdaling als de beklimming is 9 procent. Het was een hele klus voordat ik het daglicht weer zag.
In Honningsvag heb ik voor een paar dagen een kamer genomen in een hostel.

Vandaag heb ik de laatste 30 km naar de Noordkaap afgelegd. Het weer was wat minder dan gisteren. De wolken waren er namelijk weer en onderweg daar naartoe kreeg ik een soort ijshagelbui over mij heen. Het was geen echte hagel, maar meer bevroren druppeltjes die enorm scherp aanvoelden in de harde wind. Ik heb even moeten stilstaan omdat het te pijnlijk werd in mijn gezicht. Maar toen ik tegen het middaguur op de Noordkaap aankwam, waren de buien over en de temperatuur steeg van 4 naar 7 graden. Geweldig. Zowel het weer als de aankomst op de Noordkaap. Ofschoon ik deze aankomst zelf niet beschouw als een mijlpaal in mijn totale tocht, maar als een onderdeel van deze tocht, voelde de aankomst toch aan als een soort overwinning, al was het alleen al vanwege de sportiviteit die eraan verbonden is om daar te komen. Maar het verdere gedeelte van mijn fietstocht zie ik niet als de terugreis naar huis, maar als de voortzetting van de totale reis.

Op de Noordkaap heb ik eerst het thuisfront van mijn aankomst in kennis gesteld. Daarna heb ik gekeken wat er allemaal te zien valt. Natuurlijk zijn er de gebruikelijke souvenirs te koop. En verder is er onder andere een museum over de Noordkaap en draait er een film over de 4 seizoenen.

De terugreis naar mijn overnachtingsadres ging voor de wind. Wat een genot is het opeens om de wind in de rug te hebben! Het sneeuwbuitje onderweg kon niets afdoen aan dit genot.

Morgen blijf ik nog in deze plaats (kan ik mijn fiets een keer in orde brengen en NL-DK zien) en dinsdag ga ik - naar ik hoop met de wind in de rug - mijn reis vervolgen.

Nog even iets over 'muggen'. Die heb ik niet gezien in Lapland. Door de kou zijn ze tot nu toe weggebleven.
Muggen heb ik wel in Litouwen meegemaakt toen daar de temperatuur steeg tot 30 graden. De muggen verdrongen zich daar om mij te pakken te nemen. Ik had dan ook in de winkel weinig moeite om het winkelmeisje duidelijk te maken wat ik nodig had toen ik een arm liet zien.

Tot de volgende keer.

Met vriendelijke groet,

Cor.